Full color niet altijd de beste optie

Full Colour drukwerk: de voor- en nadelen

Het overgrote deel van het drukwerk met kleuren wordt tegenwoordig in full colour gedrukt, kortweg CMYK. Maar is dit wel altijd de juiste keuze? En wat zijn de ontwikkelingen? Stickers.nl blog zet het voor u op een rijtje.

Bij full colour drukwerk wordt het drukbeeld opgebouwd uit de kleuren cyaan, magenta, yellow en black, afgekort CMYK. Twintig jaar geleden was full colour drukwerk nog een kostbare aangelegenheid. Het meeste drukwerk bestond uit zwart met een extra drukkleur, ook wel steunkleur genoemd. Niet veel drukkerijen hadden een drukpers die in één doorgang CMYK konden drukken. Bovendien was het technisch gezien niet altijd gemakkelijk de kleuren egaal op het drukvel aan te brengen. Gaandeweg werden de technieken verbeterd en meer betaalbaar. Een toenemend aantal drukkerijen ging over tot de aanschaf van een vierkleuren pers. Ook digitale technieken waren  sterk in opmars: het digitaal printen in kleur werd gemeengoed, ook voor kantoren en thuis.

Voordelen van full colour drukwerk

Door te drukken in CMYK is voor de drukker het aantal drukkleuren teruggebracht naar 4. Vroeger moest voor elke kleur een aparte drukplaat worden gemaakt, moest het vel voor elke kleur door een aparte druktoren, moest elke kleur apart worden aangemaakt en gecontroleerd, en moest tot slot na elke klus de druktoren met de specifieke kleur worden schoongemaakt voor de volgende kleur. Nu heeft elke druktoren telkens dezelfde kleur zodat het schoonmaken is komen te vervallen. Het wisselen van het drukbeeld op een offsetpers duurt nu nog maar 6 minuten, of zelfs minder.

De standaardisatie naar CMYK heeft nóg een belangrijk voordeel: op een enkel drukvel kunnen meerdere klanten gecombineerd worden, zolang deze klanten voor hetzelfde papier hebben gekozen.  Het maakt immers niet meer uit welke kleuren de klant heeft gekozen: door het full colour proces kan elke kleur gedrukt worden. Deze kans hebben internetdrukkers niet laten liggen. Door het combineren kunnen de opstartkosten over meerdere klanten worden verdeeld en  wordt het drukwerk fors goedkoper aangeboden. Full colour is tegenwoordig goedkoper dan drukwerk in zwart en een PMS steunkleur…

Nadelen van full colour drukwerk

Maar heeft drukken in full colour dan geen nadelen? Helaas wel. Het belangrijkste nadeel ligt in de zin “door het full colour proces kan elke kleur gedrukt worden”. Dit is namelijk niet zo. Om er voor te zorgen dat elke drukker de juiste kleur drukt, heeft de firma Pantone een drukkleuren standaard ontwikkeld. Er bestaan op dit moment ongeveer 1000 Pantone kleuren met elk een eigen nummer, het PMS nummer. De drukker heeft een aantal waaiers waar al deze kleuren in staan en controleert hiermee of de gedrukte kleur overeenkomt met de PMS kleur. In offset kan grofweg slechts  75% van deze kleuren accuraat met CMYK gemaakt worden. De overige kleuren zijn een benadering van de pantone kleur en lijken vaak totaal niet.  Sommige kleuren zoals fluor en goud zijn helemaal niet mogelijk. Apart gedrukte pantonekleuren zijn bovendien veel egaler en voller dan kleuren opgebouwd uit CMYK. Het percentage pantonekleuren dat goed in CMYK kan worden uitgevoerd is per druktechniek anders en binnen een druktechniek weer afhankelijk van de gebruikte inkten.

Een knallende oranje kleur gaat niet lukken, simpelweg omdat er niet meer oranje gemaakt kan worden van CMYK. Het is eerder bruin dan het oranje dat we vroeger gewend waren. Bovendien worden PMS kleuren niet meer aan de pers gecontroleerd: wat er uit komt is het, er wordt niet bijgestuurd omdat dit ook invloed heeft op de kleuren van de andere klanten op het drukvel. Internet drukkers gaan er van uit dat u dat weet…

Internet drukkers hebben nog een tweede nadeel: om  zoveel mogelijk orders te kunnen combineren is de keuze in materialen en materiaaldiktes beperkt. U zult het moeten doen met een geringe keuze, tenzij u bereid bent fors meer te betalen: uw drukwerk wordt dan niet gecombineerd met andere klanten. Om er uit te springen ten opzichte van de concurrentie wordt de keuze bij internetdrukkers wel steeds groter. Bovendien worden digitale technieken steeds sneller en beter en is er vaak helemaal geen sprake meer van “echt” drukken met drukplaten.

Felle kleuren op verpakkingen

Maar waarom hebben veel full colour producten wel mooie, diepe kleuren? Het antwoord is tweeledig: massa en het belang van uniformiteit en onderscheidend vermogen. De verpakking van Cup-a-Soup wordt niet alleen gedrukt in CMYK, maar ook in een extra drukgang voor de kleur groen. Er is dan sprake van CMYK met één of meerdere steunkleuren en een drukpers die 5 of meer kleuren in één doorgang drukt.  Hierdoor kunnen de belangrijkste kleuren aan de pers exact op kleur gebracht worden en mooi helder en diep uitgevoerd worden. En door de grote hoeveelheden zijn de kosten van de extra drukkleuren verwaarloosbaar. Internet drukkers komen hier niet mee weg. Een “gewone drukker” kan dit vaak veel beter.

De toekomst van full colour

Wat gaat de toekomst brengen? Het antwoord is simpel:  meer standaard kleuren dan alleen CMYK zodat het kleurbereik groter wordt. Naast CMYK wordt dan groen, oranje,  violet of een combinatie van deze kleuren toegevoegd. Het aantal PMS kleuren dat goed gedrukt kan worden stijgt daarmee. Vooral in digitale technieken is dit een trend. Onze nieuwste digitale drukpers voor etiketten drukt naast CMYK ook violet en oranje, dus VOCMYK. Het gevolg is een mooier, dieper blauw en oranje. Het percentage PMS kleuren dat goed gedrukt wordt stijgt dan grofweg van 75% naar 90%.

De ontwikkeling van digitale printtechnieken gaat erg snel. Conventionele druktechnieken die gebruik van drukplaten maken zullen daardoor steeds minder ingezet worden. De noodzaak tot het combineren van drukvellen vervalt daardoor, waardoor de keuze aan materialen zal stijgen. Door de vele verschillende digitale druktechnieken zullen verschillen in het kleurresultaat  toenemen. Bij herhaalorders gaat u dit merken, zeker als u van drukker wisselt.

Onze tip

Tot slot een tip. Zorg dat in al uw bestanden alleen kleuren met een PMS nummer staan en geen kleuren in CMYK. Dit geldt ook als u full colour drukwerk bestelt. Op deze manier kan de drukker per druktechniek de meest gunstige CMYK combinatie kiezen en de kleur aan de pers controleren. Sommige internetdrukkers eisen echter dat u de PMS kleuren omzet naar CMYK zodat ze deze verantwoordelijkheid niet zelf hoeven te nemen. Het gevolg kan een grotere kleurafwijking zijn dan noodzakelijk. Alleen met een bestand met PMS kleuren kan het uiterste uit de specifieke druktechniek gehaald worden, mits er goed gekalibreerd is…

Heeft u een onderwerp waar u graag wat meer over zou willen weten? Mail dan naar blog@stickers.nl en wij gaan de vraag zo goed mogelijk beantwoorden.